Yatırım

Yatırım ve yatırım çeşitlerini açıklamaya başlamadan önce, ilk başta tasarruf kavramına kısaca değinmek gereklidir. Tasarruf, insanların belli başlı temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra ellerinde kalan parayı saklamaları olarak tanımlanabilir. Yatırım kavramı ise, tasarruf edilen belli bir miktar parayı, çeşitli araçlardan faydalanarak büyütmek -ya da en azından muhafaza etmek- anlamına gelir.

Bu yazımızda, yukarıdaki tanımda “çeşitli araçlar” şeklinde ifade ettiğimiz belli başlı yöntem ve enstrümanlara, başka bir deyişle yatırım türlerine ve araçlarına daha yakından göz atacağız.

Yatırım Türleri

Tasarruf edilen parayı artırmak için tercih edilebilecek birden fazla yöntem mevcuttur. Yatırım türleri, temel olarak finansal yatırımlar(mali yatırımlar olarak da bilinir) ve üretim yatırımları olmak üzere iki gruba ayrılır. Üretim yatırımlarını genel olarak AR-Ge, tesis satın alma/büyütme, fabrika inşası gibi üretime dayalı yatırımlar olarak tanımlamak mümkündür. Bu yazıda, doğrudan ürün alım satımı yapmadan, genelde var olan bir değere ortak olmak ya da onu kısmen satın almak ve değer artışlarından kâr elde etmek mantığı ile işleyen, tasarruf edilen parayı değerlendirme seçeneği olarak hem küçük hem de büyük yatırımcıların sık tercih ettiği finansal yatırım araçlarına odaklanacağız.

Özellikle de son yıllarda teknolojinin ilerlemesi ve dünyanın dijitalleşmesi ile birlikte daha çok kişinin ilgisini çeken ve çok daha kolay ulaşılabilir hale gelen finansal piyasalar, günümüzde büyük küçük pek çok yatırımcıya kâr elde etme fırsatı sunmaktadır. Aşağıda, finansal piyasaların sık tercih edilen yatırım araçlarına kısaca değineceğiz.

Yatırım Araçları(Finansal Piyasalar)

Piyasada “En iyi yatırım aracı hangisidir?” gibi sorular sık sık sorulsa da, aslında bu sorunun basit ve net bir cevabı bulunmamaktadır. Öyle ki yatırımcılar farklı dinamiklere ve risk faktörlerine sahip olan bu araçları detaylı bir şekilde inceleyip hangisini/hangilerini kullanmak istediklerine -gerekirse uzman görüşlerine de başvurarak- kendileri karar vermelidir.

Finansal piyasalarda öne çıkan yatırım araçlarını, artan risk düzeyi sıralamasına göre aşağıdaki şekilde açmak mümkün:

Tahvil

Tahviller devlet, kamu kuruluşları ya da anonim şirketler tarafından, acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile çıkartılan, vadesi bir yıldan uzun olan borç senetleridir. Yatırımcılar tahvil satın alıp borç verirler, ve belli bir vade sonunda ana paranın tamamını faiziyle geri alırlar. Tahviller hem yurt içinden, hem de yurt dışından alınabilir. Tahvil, riski oldukça düşük, bu yüzden getirisi de fazla yüksek olmayan bir yatırım aracıdır.

Bono                        

Özel şirketlerin ya da devlet kurumlarının borcunu oluşturan orta vadeli menkul kıymetlerdir. Tahvilde olduğu gibi yatırımcılar bonoda da az bir risk ile düşük de olsa getiri elde edebilirler.

Yatırım Fonları

Yatırımcılar; hisse senedi, tahvil, bono, altın gibi belli başlı borçlanma araçlarını kullanan ve profesyonellerce yönetilen fonlara yatırım yapmayı tercih edebilirler. Bu sayede, bir anlamda tek bir ürüne yatırım yaparak onlarca ürüne ulaşma fırsatı ortaya çıkmış olur. Yatırım fonlarının riski, orta düzeydedir.

Hisse Senedi

Hisse senetleri, yatırımcıların şirketlerin hisselerine ortak olmak için satın alabildiği değerli kağıtlar olarak tanımlanabilir. Yatırımcılara şirket sermayesinin belli bir bölümünü temsil etme hakkı veren hisse senetleri; orta riskli, ve orta – uzun vadede kâr getirebilecek yatırım araçlarıdır. Hisse senetleri, yatırımcılara iki şekilde kâr getirebilir; değer kazanıp daha sonra satılmaları, ve de temettü dağıtımı(şirketin elde ettiği kârdan, hisse senedi sahiplerine verilen pay).

Vadeli İşlem ve Opsiyonlar(VİOP)

VİOP, genel olarak Borsa İstanbul’da işlem gören belli başlı sermaye piyasası araçları için düzenlenmiş vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ve diğer türev araçlarının dijital ortamda alım ve satımının yapıldığı piyasalar olarak tanımlanabilir.

Eurobond

Avrovil olarak da geçen Eurobond, şirket ya da devletlerin, diğer ülkelerden kaynak elde edebilmek amacı ile yabancı para birimleri üzerinden uluslararası piyasalarda satışa koydukları, çoğunlukla uzun vadeli olan borçlanma araçlarıdır.

Forex

“Foreign Exchange” ifadesinin kısaltması olan Forex, döviz takas etmek anlamına gelmektedir. Çeşitli ülkelerin para birimlerinin takasının yapıldığı, ve yatırımcıların bu para birimleri arasında meydana gelen değer farklarından kâr ettiği bu piyasa hakkında daha detaylı bilgi almak için, forex sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.